Gebelik şekerinden (Gestasyonel Diyabet) korunmak mümkün !

Aşırı kilo ve obezite sıklığı dünya genelinde artıyor. 2030 yılında yarım milyar insanı etkileyeceği tahmin edilen obezite, tip 2 diyabet için önemli bir risk faktörü. Amerika ve diğer gelişmiş ülkelerde üreme çağındaki kadınların % 60’ ı aşırı kilolu veya obez. Obezite, hamilelerin % 2-18 ‘ i etkileyen hamilelik şekeri (gestasyonel diyabet) ile ciddi bağlantılı.

 Hamilelik şekeri, heterojen bir hastalık olup, genetik ve çevresel risk faktörleri sonucu oluşan, sıklığı her geçen gün artan bir hastalık. Pankreas beta hücrelerinin bozulmuş fonksiyonu sonucu insülin direnci ile karakterize ve gelecekte diyabet hastalığının habercisi.

Hamilelik şekeri geçirmiş bayanların % 10’unda gelecekte şeker hastalığı gelişmekte. Daha da önemlisi hamilelik şekeri olanların sonraki 10 yıl kalıcı olarak bu hastalığa yakalanma ihtimali % 70 civarında . Hamilelik şekeri ve obezite, anneyi olumsuz etkilediği gibi bebeği de olumsuz etkileyerek yeni doğanda obeziteye ve diyabete sebep olmakta.

Diyabetten korunmada umut verici olan ise, yaşam tarzı değişiklikleri ile riski %58 oranında azaltmak mümkün. Bu bilgiyi kanıtlayan bilimsel çalışma ise B. Saile ve arkadaşları tarafından Finlandiya’da yapılan RADIEL çalışması. 

RADIEL çalışmasında, hafif fiziksel aktivite ve diyet düzenlemesinin her ikisinin birlikte uygulanmasının, gestasyonel diyabet açısından risk grubundaki hastalar üzerine etkisi araştırıldı. Birden çok merkezde, randomize kontrollü olarak düzenlenen çalışmada, Finlandiya’daki 2 büyük hastanede 2008-2014 yılları arasında takip edilen gestasyonel diyabet için yüksek riskli hastalar değerlendirildi. 

Gestasyonel diyabet öyküsü ve/veya vücut kitle indeksi ≥30 kg/m2 olan hastalar yüksek riskli kabul edildi. 293 hasta, 20. hamilelik haftasından önce çalışmaya alındı. Hastalar rasgele iki gruba ayrılarak, 1. gruba diyet, kişiye özgü fiziksel aktivite, diyetisyen kontrolü, diğer gruba ise standart hamilelik takibi yapıldı. 

Gestasyonel diyabet tanısı 2. saat tokluk şeker düzeyinin bakıldığı 75 gr oral glukoz tolerans testi (şeker yükleme testi) ile konuldu. Gestasyonel diyabet tanısı, 1. grupta %13,9, 2. grupta %21.6 oranında konuldu.

Hafif düzeyde yapılan kişiye özgü yaşam tarzı değişiklikleri, hamilelik şekeri için yüksek riskli hastalarda diyabet görülme sıklığını %39 azaltmaktadır. Ancak şu da bir gerçektir ki, kontrol grubu olarak seçilen ikinci grupta da hastalara diyet ve spor konusunda genel tavsiyelerde bulunulmuştur. Bu sebeple normal şartlarda diyet ve sporun gestasyonel diyabeti önlemedeki etkisi çok daha büyüktür.

Hamilelik şekerinden korunmak kısa ve uzun dönemde anne ve çocukta olumlu sonuçlara neden olur. Evet bu hastalık ilaçlarla kontrol altına alınabilir ama daha da önemlisi bu hastalığa hiç yakalanmamak için tedbirleri zamanında almak. 

Kaynak: Diabetes Care (http://care.diabetesjournals.org/content/39/1/24.abstract)