Saç dökülmesi ile ölüm riski artar mı?

Prostat kanseri erkekler arasında en sık görülen ve ölüm oranları açısından 2. sırada yer alan kanser türüdür. Bu kanser türü için bilinen risk faktörleri; yaş, ırk, ailede kanserli akraba ve belirli genetik özeliklere sahip olmak sayılabilir.

Risk faktörleri belirlense de, ölümcül sonuçları olan prostat kanserinin oluşum mekanizması henüz tam aydınlatılabilmiş değildir. Olağan şüpheli ise, erkeklik hormonu olarak bilinen androjenik hormonlardır (testosteron).

Erkek tipi kellik (tıbbi olarak anrojenik alopesi denilir), kafadaki kıl köklerinin, erkeklik hormonu olan androjenlere bağlı olarak zayıflaması sonucu saç dökülmesine verilen isimdir. Genel olarak alın bölgesi, alnın her iki yanındaki alanlar ve başın üst bölgesi olmak üzere 3 alanda saç dökülmesi olur. Dökülme, yaşın ilerlemesi ile hızlanır ve genişler.

Prostat kanserinin gelişim mekanizması ile saç dökülmesi arasında, özellikle kalıtım ve hormonal mekanizmaları açısından benzerliklerin olduğunu gösteren araştırmalar mevcuttur. Örnek vermek gerekirse prostat kanseri riskinde kalıtım yaklaşık %42 rol oynarken erkek tipi kellikte %81 oranında etkilidir.

Hormonal etki değerlendirildiğinde ise benzer mekanizmalar görülür. Prostat kanserinin ilerlemesinde ve saç dökülmesinde, her iki gruptaki hücreler erkeklik hormonuna duyarlıdır.

Bununla birlikte yapılan çalışmalarda kan dolaşımındaki erkeklik hormon düzeylerinin prostat kanseri riskini artırdığı bilgisi net değildir. Ancak bu çalışmaların hemen hepsi belli bir yaştaki kan hormon düzeyinin ölçümü ile yapıldığı için kesin sonuçlar vermemektedir. Bu yüzden bireyler arası varyasyon ve hormonal maruziyet süresi net olarak değerlendirilmemiştir. Erkek tipi kellik, yüksek erkeklik hormonuna uzun süre maruziyetin bir göstergesi olabileceği için aynı zamanda prostat kanseri gelişim mekanizmasının açıklanmasına yardım edebilir. Daha önce yapılan araştırmalarda erkek tipi kellik ile prostat kanseri arasındaki bağlantı net olarak ortaya konulamasa da çalışmalarda bulunan sonuçlar;

· Tepe bölgesindeki kelliği olanlarda prostat kanseri gelişme riski %25 artar

· 40 yaşında tepe bölgesinde kelliği olanlarda prostat kanseri daha erken yaşta gelişir.

· 45 yaşında alın ve tepe bölgesinde kellik olanlarda hızlı ilerleyen prostat kanseri ihtimali %39 artmıştır.

· Kellik olanlarda sessiz prostat kanseri gelişme ihtimali %50 artış gösterir

Bu farklı çalışmaların hemen hepsinde tepe bölgesindeki kellik ile prostat kanseri gelişimi açısından bağlantı kurulmuş olsa da çalışmaların süreleri yeteri kadar uzun olmadığı için, hiçbirisinde kellik ile prostat kanserine bağlı ölüm arasındaki ilişki net değildir.

Yapılan son araştırmada daha önceki çalışmalara ek olarak hastaların 20 yıllık takip sonuçlarından faydalanıldı. Bu sayede erkek tipi kellik ile prostat kanserine bağlı ölümler arasındaki bağlantı net olarak değerlendirilmeye çalışıldı.

Çalışmada erkeklerdeki saç dökülme şekli dermatoloji uzmanları tarafından değerlendirilerek prostat kanseri tanılı 4316 erkeğin kayıtları araştırmaya dahil edildi. Ortalama 21 yıllık takip süresinde, herhangi bir seviyede erkek tipi kellik olanlarda, prostat kanseri nedeni ile ölüm %56 yüksek saptandı. İleri seviyede erkek tipi kelliği olanlarda bu oran %83 olarak hesaplandı. Prostat kanseri dışı ölüm oranlarında ise bir fark gözlenmedi.

Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde erkek tipi kelliği olanlarda prostat kanserinin daha riskli olduğu ve daha ölümcül seyrettiğini görülmektedir. Tüm erkeklere 50 yaşından sonra prostat kanseri kontrollerini yaptırması önerilirken özellikle erkek tipi saç dökülmesi olanların bu uyarıları daha ciddiye alması gerekmektedir.



Kaynak: American Journal of Epidemiology