Kolorektal Kanserler Neden Gençleri Hedef Alıyor ?

Otuz altı yaşında iki çocuk babası ve diyalize giriyor

Yirmi beş yaşında pelvik inflamatuar hastalığı olan bayan hasta

-        Otuz bir yaşında Crohn Hastalığı bulunan bayan hasta.

Tüm bu hastaların ortak noktası kolon kanserine yakalanmalarıdır ve bu vakalar erken başlangıçlı kolon kanserleri olarak değerlendirilmiştir.

Kolonoskopi ve gaita testlerinin kullanıldığı tarama programları sayesinde son yıllarda 50 yaş ve üzeri bireylerde kolon kanseri görülme sıklığında ve öldürücülük olasılığında düşüşler oldu. Ancak anlaşılamayan nedenlerle 50 yaş altında kolorektal kanser sıklığında artış görülüyor. Kolon kanseri için taramaların hedeflediği yaş grubu 50 ve üzeridir. İlk kolonoskopi ise 50 yaşında öneriliyor.

1992 ile 2005 yılları arasındaki Amerika kayıtları incelendiğinde, kolorektal kanserin genç erişkinlerde görülme oranlarındaki artışlar 100 binde erkeklerde %1,5 kadınlarda %1,6 oranlarındadır. Ayrıca daha geriye doğru kayıtlar incelendiğinde 1973 ve 1999 yılları arasında kolon kanseri görülme sıklığında genç erişkinlerde %17’lik bir artış, rektal kanserlerde de %75’lik bir artış gözlenmiştir.

Amerika’da her yıl 50 yaşın altında 13 bin yeni kolorektal kanser teşhisi konuluyor. Ayrıca bu hastalarda tanı, ileri evrelerde konulduğu için ölün oranları yüksek seyrediyor. Tek merkezli bir çalışmanın sonuçlarına göre 50 yaşından genç kolorektal kanseri olan hastalara tanı anında %86’sında belirgin semptomlar mevcut.

Genç hastalar kolorektal kanserin semptomlarını anlamadığından ve bilmediğinden bunlara dikkat etmiyorlar. Ayrıca hekimler de bu hastalara, başlangıçta %15-50 yanlış tanı koyuyorlar. Doktorlar geçmişten bu yana gençlerde kolorektal kanserleri Lynch sendromu benzeri ailevi sendromlarla ilişkilendirmişler. Ancak, şu anda gençlerde görülen bu tip kanserlerin %75’inin ailevi sendromlarla ilişkisi yok. Ayrıca Lynch sendromu nedeni ile oluşan tümörler genellikle sağ kolonda görülürken, ailevi olmayan tümörler sol kolonda ve rektumda görülmekte ve biyolojik olarak da farklılar.

Uzmanlar erken başlangıçlı kolon kanserinin genetiğinin diğerlerine benzemediği, hatta aynı organda görülmesine rağmen kendine özel genetik karakteri olduğunu söylüyor. Bu amaçla kolorektal kanser genetiğinin açıklığa kavuşturulması için yaklaşık 5000 hastayı kapsayan çalışmada, yaşlı ve genç hastalarda görülen kolorektal kanserler arasındaki farklar araştırılmış.

Genetik yatkınlık ve aile hikayesine ek olarak inflamatuar barsak hastalıkları ve siyahi ırkta görülme sıklığının arttığı görülmüş. Ayrıca erken başlangıçlı kolorektal kanserle birlikte obezitenin ve diyabetinde genç erişkinlerde son 30 yılda arttığı belirlenmiş. Aynı şekilde tatlandırıcılı içecek tüketiminin fazla olması, süt tüketiminin fazla olması (kalsiyumun koruyucu etkisini kullanmama) kolorektal kanser görülme sıklığını artırıyor.

Çevresel faktörler ile birlikte diyet kişisel alışkanlıklar, sedanter yaşam (egzersiz yapmama), işlem görmüş et tüketimi, alkol kullanımı 50 yaşından sonra görülen kanser için bilinen riskler. Ancak bu sebeplerin gençlerde riski artırdığına kanıt yok.

Güncel çalışmalara göre, kolorektal kanser ve tiplerinin barsak içindeki mikroplar ile barsağın maruz kaldığı toksinler, geçmişte kullanılan antibiyotik ile kolesterol ilaçları ile değişen barsak içeriği ile ilişkisi vardır. Asıl dikkat gerektiren konu, genç erişkinlerde görülen kolorektal kanserlerin 2030 yılında büyük bir sağlık sorunu haline gelecek olmasıdır.

Kaynak : Medscape (http://www.medscape.com/viewarticle/857294)

Hazırlayan: Op.Dr. Zeki Gürler - Genel Cerrahi Uzmanı