Tekrarlayan düşüklerde sık kullanılan progesteron tedavisi gerçekten faydalı mı?

Tekrarlayan gebelik kaybı (rekürren abortus), üç veya daha fazla gebelik kaybı olarak tanımlanır. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin yaklaşık %1'ini etkilemektedir. Yapılan birçok araştırmaya rağmen, bu düşüklerin yarısından azının sebebi bulunabilmektedir. 

Sebebi bilinmeyen tekrarlayan düşükler, hamileler ve yakınları için klinik ve psikolojik olarak önemli problemlere yol açmaktadır. Canlı doğum oranlarını yükseltebilmek için çok sayıda ilaç tedavisi uygulanmasına rağmen etkin bir tedavi tam olarak belirlenememiştir.

Progesteron, hamileliğin sağlıklı sürdürülebilmesi için çok önemli bir hormondur. Progesteron adet döneminin 2. yarısında korpus luteumdan, hamileliğin erken döneminde de korpus luteum ve plasentadan salgılanmaktadır. Progesteron, embriyonun rahim duvarına tutunmasına yardımcı olmaktadır. Tutunma gerçekleşince, vücuttan progesteron salgılanması sürdürülmektedir.

Tekrarlayan düşük öyküsü olan hastalarda, progesteron desteği, erken hamilelik döneminde kullanıldığında faydalı ve önemli olduğu şimdiye kadar pek çok çalışmada vurgulandı. Dört, küçük çalışmanın Cochrane derlemesinde, progesteron tedavisi kullanımı tekrarlayan düşük yapmış hastalarda belirgin bir iyileşme sağladı, ancak bu çalışmaların kalitesi zayıf idi. 

New England Journal of Medicine dergisinin 2015 Kasım sayısında yayınlanan çok merkezli, randomize, plasebo kontrollü PROMISE çalışması,  progesteronun tekrarlayan gebelik kaybı öyküsü olan hamilelerde canlı doğumlar üzerine etkisi araştırdı.

Çalışmada 836 hasta, iki gruba ayrıldı, 404 bayana progesteron tedavisi verilirken, 432 bayana plasebo uygulandı. Çalışmada verilebilecek en yüksek doz olan 800 mg progesteron, vajinal yoldan ve 400 mg günde 2 kez olarak gebelik tespit edildiği gibi verildi ve 12. hamilelik haftasına kadar devam edildi. Canlı doğum oranları progesteron ve plasebo gruplarında sırasıyla , % 65.8, % 63.3 bulundu. Yan etkilerinde her iki grupta anlamlı bir fark bulunmadı.

Bazı çalışmalar progesteronun kas içi (intramuskuler) uygulamasının daha etkili olduğunu savunuyor. Ayrıca geçmiş çalışmalarda, vajinal progesteron uygulamasının erken doğum riskini azalttığını belirttiler . Çalışma sonucunda, tekrarlayan düşük yapmış hastalarda canlı doğum oranları üzerine progesteron tedavisinin anlamlı bir artış etkisi olmadığı belirlendi. Bu çalışmada, progesteron tedavisine bağlı doğumsal anomalilerde de herhangi bir artış saptanmadı.



Kaynak: New England Journal of Medicine 

(http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1504927)