Zika Virus Salgını Büyüyor !!!

Flavovirus ailesine ait bir virus olan Zika Virus, ilk olarak 1947 yılında Uganda'daki maymunlarda görüldü. Sarı humma, dengue, batı nil ateşi ve Japon Ensefalitine neden olabilen zika virus Afrika, güney doğu Asya, Pasifik adaları ve Amerika’da salgın oluşturma potansiyeline sahip. İlk zika virus vakası Mayıs 2015'de Brezilya'dan bildirildiğinden bu güne, Amerika kıtasındaki 20 farklı ülkede zika virus enfeksiyonu görüldü.

Aedes türü sivrisineklerin ısırması sonrası bulaşan virüsün bu sayede tüm dünyaya yayılma potansiyeli mevcut. Oluşturulan salgın modellerinde salgının yayılışında Brezilyadan Amerika, Avrupa ve Asya'ya seyahat eden hasta kişilerin önemi büyük. Gelişebilecek bir salgına karşı önceden hazırlıklı olmak büyük önem taşıyor.

            Hafif Atlatılan Hastalığa rağmen mikrosefali ihtimali korkutuyor.

Genellikle fark edilmeden geçirilen ya da hafif ateş, döküntü, kas/eklem ağrısı ve gözlerde kızarıklık gibi hafif semptomlar ile atlatılan zika virus enfeksiyonunda ciddi hastalık ya da ölüm ihtimali çok düşük. Bununla birlikte uzmanlar, virus nedeni ile gelişebilecek Guillain-Bare sendromu ve doğumsal nörolojik kusurlar açısından araştırmalarını sürdürüyor. En büyük endişe ise Brezilya ve Fransız Polonezyasında bildirilen mikrosefali (kafanın küçük olması) vakalarının sorumlusu olması.

Brezilya'da 2015 yılında bildirilen mikrosefali vakası yaklaşık 4000. Bu sayı 2010 ile 2014 yıllarında bildiren vaka sayısının yaklaşık 20 katı. Bu ciddi artışı zika virüse bağlayan ise, virüsün hamile annelerin plasenta ile amniyon sıvısında ve fetüs ya da yeni doğanların beyinlerinde bulunması. Henüz Zika ile mikrosafali bağlantısı bilimsel açıdan kesin olarak kurulmasa da, Hawai tarihinde ilk resmi mikrosefali vakasının Brezilya'da bir süre yaşamış annenin bebeğinde görülmesi şüpheleri artırıyor.

            Ulusal Sağlık Sistemlerinin Alması Gereken Önlemler

Ülkelerinde Zika Virüs salgınına hazırlıklı olmak isteyen sağlık kurumları için, genel salgınlarda alınan önlemlerin uygulanması önem kazanıyor.

Vektör (Taşıyıcı Hayvan) Kontrolü: Zika Virus için taşıyıcı olduğu bilinen sivrisinek popülasyonunun azaltılması gerekiyor. Bunun için alınacak önlemler, fiziksel ve biyolojik önlemleri içeriyor. Fiziksel kontrolde sivrisineklerin yaşayabileceği nemli ve sulak alanların azaltılması geliyor. Biyolojik olarak ise ilaçlama ve genetik olarak kısırlaştırılmış erkek sivri sineklerin yaşam ortamlarına salınması düşünülüyor.

Risk Bildirimi:  Sağlıkla ilgili bilgi ve haber veren kuruluşların, sivrisinek maruziyetinden korunma konusunda halkı bilgilendirmeleri önem taşıyor. Bu bilgilendirmeler, ısırılmayı önlemek için uygun kıyafet seçimi, sinek kovucu kullanımı, kapalı ortamların ilaçlanması hakkında olmalı. Ayrıca pencere ve kapılarda sineklerin girişini engelleyen tellerin yerleştirilmesi faydalı.

Geliştirilmiş Zika Takibi: Pan-Amerikan Sağlık Örgütü 2015 yılında zika ile ilgili bir dizi bildiri yayımladı. Bunların geliştirilmesi için sağlık çalışanlarının eğitimi ve zika vakası ile karşılaşıldığında kayıtların çok düzenli ve iyi tutularak uygun merkezlere bildirimi, verilen mücadelenin iyileştirilmesi için faydalı olacaktır.

Seyahat Danışmanlığı:  Seyahat acentalarının, virusun sık rastlandığı bölgelere seyahat edenleri uyarması ve bu konuda yeterli bilgilendirici materyal sağlamaları salgının önlenmesinde fayda sağlayabilir.

Hastalık Tedavisi:  Zika virüs nedeni ile hastalık geçirenlerin %80'inde herhangi bir belirti oluşmuyor. Şikayet geliştiğinde ise genellik hafif düzeyde oluyor. Henüz virüsü yok eden herhangi bir antiviral ilaç bulunmadığı için destek tedavisi ile şikayetlerin düzelmesi yaklaşık bir hafta sürüyor.  Guillain-Bare sendromu geliştiği durumlarda, solunum desteği ile birlikte yoğun bakım takibi gerekli olabiliyor. 19 Ocak'ta Amerikan Hastalık kontrol merkezi tarafından hamilelerde tanı ve tedaviyi anlatan kitapçıkta zika virus enfeksiyonu tespit edilen hamilelerde doğuma kadar her 3-5 haftada bir ultrason takibi öneriliyor.

Aşı için Araştırma-Geliştirme faaliyetlerinin hızlandırılması: Zika virüs için bir aşının geliştirilmesi 3-10 yıl sürebilir. Birçok ülke bu alandaki faaliyetlerini hızlandırmış durumda.

Dünya Sağlık Örgütü Liderliği: DSÖ zika salgınında henüz liderlik rolünü üstlenmiş değil. Salgının geliştiği ülkelere çeşitli yardımlar yapsa da 2016 Olimpiyat oyunlarının Brezilyanın Rio şehrinde yapılacak olması, salgına müdahale için bir aciliyet oluşturuyor. Zika virusun sorun oluşturduğu ülkeler ise bir an önce DSÖ'nün alarm durumuna geçmesini bekliyorlar.

Kaynak: JAMA

Zika Virüs ile ilgili diğer yazımız için Tıklayınız...