Giyilebilir Teknolojik Cihazlar geleceğin Dr. Google'ı olmaya aday

Sağlığımızla ilgili bilgiler sağlayan dijital teknolojik ürünler (termometre, şeker ölçüm cihazı) hem hastalar hem de doktorlar tarafından sık kullanılan cihazlar arasında. Ayrıca internet üzerinde de sağlıkla ilgili bir çok bilgiye ulaşmak mümkün. İngiltere'deki hastaların yaklaşık üçte biri, muayeneye gitmeden önce internette arama yapıyor. Ancak tüketiciye yönelik giyilebilir sağlık teknolojileri geleceğin yeni Dr. Google'ı olarak gösteriliyor. ABD'de tüketicilerin %15'i akıllı saat veya fitnes bandı gibi giyilebilir teknolojik ürünleri kullanıyor. Birleşik Devletler'de bu yıl 19 milyon fitnes cihazı satıldı ve bu sayının 2018'de 110 milyona yükselmesi bekleniyor.

Tüketiciye yönelik giyilebilir teknolojik cihazlar ile tıbbi cihazlar arasındaki çizgi giderek bulanıklaşıyor ve artık tek bir giyilebilir cihaz ile bir çok tıbbi riski takip etmek mümkün hale geliyor. Potansiyel olarak bu cihazlar, kişilerin sağlık bilgilerine direk ulaşım sağlayarak, mevcut hastalıkların takibi ve gelişebilecek hastalıkların önlenmesinde yardımcı olabilir. Ancak bu giyilebilir teknolojik ürünlerin tıbbi olarak en iyi şekilde nasıl kullanılacağı henüz bilinmiyor.

Giyilebilir teknolojik cihazlar şu anda sağlıklı bir yaşam sürmek, ve genellikle fitnes ve benzeri spor aktivitelerindeki gelişimlerini takip etmek isteyen tüketiciler tarafından satın alınıyor. Bu ürünleri satan üreticilerin (Fitbit, Jawbone, Nike) vurguladıkları en önemli nokta ise kendi cihazlarının her şeyi içerdiği (all-in-one) iddiası. Digital cihazların ilgi çeken bir diğer özelliği ise, yapılan sporu oyun haline getirmeleri, başarılan ilerlemeleri sosyal medyada paylaşabilmeyi sağlamaları, diğer insanlar ile bu uygulama ve cihazlar üzerinden iletişimi kolaylaştırmaları.

Bununla birlikte bu cihazların kişilerin sağlıkları üzerinde nasıl bir iyileşme sağladıkları halen tartışmalı bir konu. Bu konuda yapılmış bilimsel araştırma sayısı oldukça az. Sadece bir araştırmada, adım sayan cihazların yaşlılarda fiziksel aktiviteyi artırdığı gösterilmiş. Ancak genç ve sağlıklı kişilerde bu cihazların kullanımının ne gibi faydalar sağladığı bilinmiyor. Dahası kullanıcıların %38'i altı ay, %50'si ise bir yıl içinde bu cihazları kullanmaktan vazgeçiyor.

Fitnes ve spor dışında bu cihazların sağlık alanında kullanımı konusunda ise soru işaretleri mevcut. Bu cihazlar kronik hastalıkların takibi konusunda kolaylık sağlayabilir. Mesela uyku apnesi tanısı, kalp hızını, solunum sayısını ve horlama düzeyini ölçen küçük bir sensör ve akıllı telefon vasıtası ile konulabilir. Ayrıca gelişebilecek hastalıkların önceden tahmin edilmesinde de yardımları olabilir. Mesele vücut hareketlerinin mikroanalizi ile Parkinson hastalığının erken dönem semptomları anlaşılabilir. Bu tür örnekleri çoğaltmak mümkün.

Bu cihazların kullanımı konusunda soru işaretlerinin bir kısmı ise, kullanıcı güvenliği ile ilgili. Bu cihazların ölçümlerinde oluşabilecek hatalar, kullanıcıların sağlıklarında geri dönülmez zararlar oluşturabilir. Ayrıca kronik hastalıkların sürekli olarak takip edilmesinin hastalığı seyri üzerine pozitif etkileri olacağı düşüncesi ise bilimsel araştırmalar ile desteklenmiyor. Mesela araştırmalarda, şeker hastalarının sürekli olarak kendi kan şekeri düzeylerini ölçmelerinin hastalığın gidişatını düzensizleştirdiği gösterildi. Ek olarak hastalara ait bilgilerin gizliliğinin korunması bu bilgileri toplayarak işleyenler üzerinde ciddi sorumluluklar yüklüyor.

Her şeye rağmen, gelişen teknoloji nedeni ile bu cihazların sağlık alanında boy göstermeye başlamaları çok uzak bir ihtimal değil. Sağlık profesyonellerinin kendilerini, bu cihazlardan elde edilmiş bilgileri paylaşan ve kendi tanılarını koyarak, tedavi isteyen hastalara hazırlamaları gerekiyor. Bununla birlikte Dr. Google yardımı ile, hastalar tarafından konulan tanıların doğruluğunun %5'ten daha düşük olması, doktorlara ek sorumluluklar yüklüyor. Gelecekte bu cihazların çok daha faydalı hale geleceği muhakkak ancak şu an için sağlıkta istenen mükemmellik bu cihazlarda sağlanabilmiş değil.

Kaynak: Plos MED

The Rise of Consumer Health Wearables: Promises and Barriers. Lukasz Piwek, David A. Ellis, Sally Andrews, Adam Joinson. February 2, 2016  DOI: 10.1371/journal.pmed.1001953